Raport eksperta

Data werdyktu: 07.03.2024 13:58

Ukraińscy uchodźcy nie są winni pladze pluskiew ani we Francji, ani w sąsiednich Niemczech, które również zgłaszały tego typu problem. Sugerujący związek między uchodźcami a plagą pluskiew fragment artykułu z rzekomego francuskiego magazynu „Contrepoints” jest produktem kremlowskiej dezinformacji. Weryfikowany xeet jest jednym z wielu przejawów operacji propagandowej Kremla, której istnienie potwierdzili na początku marca, po dokonaniu dogłębnej analizy, francuscy politycy. Jak dodaje dziennik „La Tribune”, „historia z pluskwami wybuchła na kilka miesięcy przed Igrzyskami Olimpijskimi, imprezą sportową o wielkim potencjale turystycznym”. „La Tribune” przypomina też słowa ministra spraw wewnętrznych Géralda Darmanina, który na początku marca określił Rosję jako „pierwsze zagrożenie " w wojnie informacyjnej. Zdaniem polityków znad Sekwany za wzmożoną histerią zarówno wokół samego tematu plagi, jak i wokół upatrywania jej przyczyn w przyjęciu przez Francję ukraińskich uchodźców, stoi celowa akcja propagandową Kremla. Akcja ta ma zdestabilizować Francję poprzez szerzenie i podgrzewanie atmosfery zagrożenia oraz sprowokować niechęć Francuzów do uciekających przed wojną Ukraińców. Taki zarzut wobec Rosji sformułował na początku marca 2024 r. francuski minister ds. Europy Jean-Noël Barrot, który przywołał przypadek podgrzewania histerii wokół plagi pluskiew jako jednego z elementów wykorzystywanych przez rosyjską machinę propagandową przeciwko Francji. 1 marca 2024 r. w rozmowie z dziennikarzem telewizji TF1 minister Barrot podkreślił, że rosyjskie próby zdestabilizowania Francji przybrały na sile po wybuchu wojny na Ukrainie, zaś zinstrumentalizowanie realnie istniejącego problemu z pluskwami do dyskredytowania ukraińskich uchodźców miało podkopać poparcie francuskiego społeczeństwa dla wspierania walczącej Ukrainy. Jak zaznaczył polityk, „historia o pluskwach została znacznie wzmocniona przez konta (w mediach społecznościowych) powiązane z Kremlem. Barrot przywołał też inny przykład próby destabilizacji Francji przez Rosję, tym razem w odniesieniu do konfliktu na Bliskim Wschodzie, który zaostrzył się 7 października po zaatakowaniu Izraela przez Hamas. Chodziło o malowanie na elewacjach domów zamieszkanych przez Francuzów o żydowskich korzeniach w Paryżu i jego przedmieściach gwiazd Dawida. W sprawie tej wszczęła dochodzenia francuska prokuratura. Francuskie media przypominają przy okazji relacjonowania kwestii związanych z rosyjską propagandą wymierzoną we Francję, że rządy Francji, Polski i Niemiec (państw Trójkąta Weimarskiego), jako najbardziej narażone na kremlowskie akcje destabilizacyjne, porozumiały się w połowie lutego tego roku w kwestii wspólnych działań wymierzonych w kampanie dezinformacyjne rosyjskich trolli i cyberataki. Tło: Jesienią 2023 r. we Francji wybuchła panika związana ze zwiększoną liczbą przypadków wykrywania pluskiew w miejscach publicznych i środkach transportu. Klienci restauracji, hoteli, kin i teatrów oraz pasażerowie pociągów coraz częściej zgłaszali obecność w tych miejscach pluskiew, a media społecznościowe zalała fala zdjęć ukazujących te uciążliwe pasożyty. Temat stał się na tyle nośny, że o pladze pluskiew debatowano nawet we francuskim parlamencie. Według władz częstotliwość występowania pluskiew w ostatnich latach faktycznie wzrosła. Szacuje się, że w latach 2017-2022 problem pluskiew dotknął ok. 11 proc. wszystkich francuskich gospodarstw domowych. Widok materacy i kanap (pluskwy lubią mieszkać zwłaszcza w materacach i obitych pluszem kanapach, wezgłowiach łóżek itd.) wystawionych na ulicę pod paryskimi domami stał się częścią wielkomiejskiego krajobrazu. Również sąsiadujące z Francją Niemcy zaczęły zgłaszać widoczne wzmożenie obecności tych pasożytów. Jednocześnie w mediach społecznościowych zaczęły się ukazywać komentarze wskazujące na ukraińskich uchodźców jako na rzekomych winowajców tej plagi. 5 października 2023 r. kanał telewizji France24 poinformował w swoim serwisie factcheckingowym o krążącej na Telegram rzekomej okładce dziennika „Libération” ukazującej w znacznym powiększeniu pluskwę wraz z komentarzem „Parazytolodzy uważają, że epidemia pluskwy w Paryżu jest związana z napływem ukraińskich uchodźców do stolicy”. Sprawą zajęła się również sama redakcja „Libération” zaalarmowana przez łotewską dziennikarkę Evitę Purinę, że ktoś podszywa się w mediach społecznościową pod ich gazetę (ale również pod inne francuskie tytuły prasowe takie jak widoczny w xeecie magazyn „Contrepoints”, ale też „Le Figaro", „Croix" i inne] szerząc kłamliwą narrację o korelacji zachodzącej między przybyciem ukraińskich uchodźców a wybuchem plagi pluskiew. W przypadku sfałszowania treści z „Contrepoints”, wskazywano na podejrzane szare zabarwienie tła wokół czcionki tytułu i wytłuczonych informacji wskazujące na mało fachową obróbkę graficzną. Akcja z wykorzystaniem podrobionych stron francuskich tytułów prasowych wpisywała się w operację kremlowskiego aparatu propagandowego znaną jako Doppelgänger (pl. sobowtór), w ramach której tworzono podróbki stron czołowych zachodnioeuropejskich dzienników i tygodników, by korzystając z ich rozpoznawalności i renomy wśród odbiorców, przemycać prorosyjską dezinformację. Wedle tego schematu postąpiono też w przypadku historii z pluskwami rozpowszechnianej przez fałszywkę „Libération”. Przerobiona okładka „Libération” po raz pierwszy pojawiła się na kilku kanałach na Telegramie, w tym na Okraina.ru, stronie internetowej wchodzącej w skład Russia Today. Ostatnie wypowiedzi polityków francuskich dotyczące akcji dezinformacyjnych Kremla wymierzonych we Francję uwzględniają casus paniki wywołanej wzmożoną obecnością i wykrywalnością pluskiew. Politycy podkreślają, że od 31 lipca 2021 r. z inicjatywy prezydenta Emmanuela Macrona powołano specjalną jednostkę o nazwie „Viginum” monitorującą próby obcych wpływów na przestrzeń internetową państwa. Jej misją jest wykrywanie manipulacji informacjami z zagranicy mających na celu „destabilizację państwa”. Jak można wywnioskować z publikacji, które w ostatnich dniach poświęcono sprawie pluskiew, „Viginum” odegrało pewną rolę w zdemaskowaniu rosyjskiej akcji. Co się tyczy samego tematu pluskiew, jak wynika z raportu opublikowanego 19 lipca 2023 r. przez Agencję Bezpieczeństwa Zdrowia Francji, pluskwy zniknęły z „codziennego życia wielu krajów rozwiniętych w latach 50. XX w, ale powróciły w latach 90. Powrót uciążliwych pasożytów tłumaczono „coraz bardziej koczowniczym stylem życia, nawykami konsumpcyjnymi związanymi z coraz większym faworyzowaniem towarów z drugiej ręki i rosnącą odpornością populacji pluskiew na środki owadobójcze”.

Żródła

Ostatni dostęp do wszystkich linków” 07.03.2024 https://observers.france24.com/fr/france/20231006-les-punaises-de-lit-apport%C3%A9es-par-les-r%C3%A9fugi%C3%A9s-ukrainiens-analyse-d-un-cas-de-d%C3%A9sinformation-pro-russe https://www.liberation.fr/checknews/non-liberation-na-pas-impute-linvasion-de-punaises-de-lits-a-larrivee-des-refugies-ukrainiens-20231004_VMWAZCSM2JBS7JHVAR5BG44GRY/ https://www.youtube.com/watch?v=1uwT4lIIIv8 [w 4:39 minucie rozmowy minister nawiązuje do tematu pluskiew jako elementu wykorzystywanego przez kremlowską propagandę do potęgowania paniki i wzbudzaniu niechęci do ukraińskich uchodźców] https://www.france24.com/en/tv-shows/truth-or-fake/20231005-bedbugs-invade-russian-propaganda https://www.focus.de/politik/franzoesische-regierung-bettwanzenplage-im-sommer-soll-groesstenteils-russische-fakenews-gewesen-sein_id_259736460.html https://www.latribune.fr/economie/france/punaises-de-lit-en-france-la-russie-a-bien-participe-a-la-psychose-991838.html